Ұлттың рухын тербеп, елдік сананы жандандыратын өнердің бірі – күй. Қазақтың сан ғасырлық тарихы мен терең тамырлы болмысы осы қос ішекті киелі домбыра арқылы ұрпақтан-ұрпаққа беріліп келеді. Бұл – жай ғана аспап емес, халқымыздың жанын, рухын, ішкі әлемін, мұратын сөйлеткен сиқырлы мұра. Осындай ғажайыптың бүгінгі күнмен үндесіп, қазіргі заманның тынысына айналғанын Түркістан төрінде орын алған бірегей көрініс тағы бір мәрте дәлелдеді. Түркістан – ежелгі тарихтың ордасы, руханияттың қайнар көзі ғана емес, заманауи мәдениет пен ұлттық мұраның тоғысқан орталығына айналған қасиетті мекен.
Сол ұлы шаһарда, яғни Түркістан халықаралық әуежайында орын алған ерекше бір өнер сәті – көрген жанның жүрегін елжіретіп, жан дүниесіне жылулық сыйлады. Жарық әрі кең әуежай залында жай ғана өнер кеші емес, ұлт рухын тербеген көркем сахнаға айналған рухани сәт өтті. Назарбаев Зияткерлік мектебінің 100-ге жуық оқушысы қолдарына қасиетті домбыраны ұстап, ел ішіндегі ең әуезді күйлерді төгілдіре орындады. Бұл – жай ғана домбыра шерту емес, бұл – бабалар аманатына деген құрметтің, ұлттық өнерге деген махаббаттың, болашаққа жол сілтеген тәрбиенің әсерлі көрінісі болды.
Оқушылар орындаған «Кеңес», «Нәрағашы», «Келіншек», «Тепеңкөк», «Балбырауын», «Ертұран» сынды халық күйлері тек әуен ретінде естілген жоқ – ол бір сәтте жолаушылардың көңіл терезесін ашып, алыстан ат басын тіреген қонақтардың да жан дүниесін елжіретті. Әуежайдағы күнделікті қарбалас пен асығыстық күй сәтінде саябыр тапқандай болды. Әр күйде – бір тағдыр, бір шежіре, бір ұлттық сипат бар. Күй басталғаннан-ақ, әуежай ішін ерекше бір жылылық, мақтаныш пен сағыныш сезімі кернеді. Қос ішектен төгілген үнімен домбыра мың жылғы тарихты, сан ғасырлық салт-дәстүрді, елдік қасиетті жаңғыртып, келушілердің жан дүниесін тербеп өтті.
Осы рухани көрініс – Назарбаев Зияткерлік мектептері іске асырып отырған 2035 жылға дейінгі ұзақ мерзімді «Оқушылардың тұтас дамуы» атты стратегиялық бағдарламаның аясында ұйымдастырылған «Домбыра» жобасының нақты жемісі. Бұл жоба – білім беру саласында тек академиялық дамуға ғана емес, сонымен қатар оқушылардың рухани-адамгершілік және мәдени деңгейін арттыруға бағытталған маңызды бастама. Мақсат – жас ұрпақтың бойына қазақтың бай мұрасын, ұлттық өнерін, тарихи жадысын сіңіру, сол арқылы олардың толыққанды тұлға болып қалыптасуына ықпал ету. Домбыраны құрметтеу – тарихты қастерлеу, күйді орындау – рухты ояту. Осы ойды тірілткен оқушылар ұлттық болмысты бүгінгі өмір кеңістігіне алып шығып, оның мәңгілік екенін тағы да паш етті.
Домбыра – бұл жай ғана музыкалық аспап емес. Ол – халықтың шежіресі, елдің тағдыры, ұлттың рухы. Оның бойында мыңдаған жылдық тарих, жаугершілік замандардың үні, ел қорғаған ерлердің айбары, асыл аналар мен ару қыздардың үні, асқақ арман мен терең сағыныштың сыбыры бар. Домбырамен сөйлеген халық – ешқашан өз тегін ұмытпайды. Домбыра шерткен ұрпақ – елінің тарихын ұлықтап, болашағын жарқын етеді. Түркістан аспанында қалықтаған сол күй – бүгінгі ұрпақтың ертеңгі болмысын қалыптастырып жатқан алтын көпір.
Осы бір сәттің әсері – жанға шипа, санаға сәуле болғаны сөзсіз. Жолаушылар жай ғана күй тыңдап қана қойған жоқ, олар сол бір әуен арқылы өткенге сапар шекті, өз тамырын тереңнен сезінді. Күйдің қуаты – сөзсіз ұғындыруында, үнсіз сөйлетуінде. Ал оқушылардың ынта-ықыласымен орындалған әрбір күй – үлкен тәрбиенің, ұлттық патриотизмнің, рухани тазалықтың белгісі.
Көрермендер бұл өнер шеруін айрықша ілтипатпен қабылдап, жас орындаушыларға шынайы ризашылықтарын білдірді. Түркістандай тарихи шаһардың төрінде осындай мазмұнды мәдени көріністің ұйымдастырылуы – ұлттық өнердің жаңғырып қана қоймай, қазіргі заманның тынысымен үйлесіп келе жатқандығының нақты дәлелі. Бұл – мәдениеттің, ұлттық болмыстың, тәлім-тәрбиенің тоғысқан тұсы.
Қазақ халқы – өнерді қадірлеген, күйді қасиеттеген, сөзді тереңінен толғаған ұлт. Домбыра – сол рухтың шоқтығы. Ал бүгінгі жастар – сол шоқты биіктетіп келе жатқан буын. Олардың күймен жеткізген үні – ұлттың ертеңге аманат еткен рухы, жүрекке жеткен үміті. Осы бір сәт – тек бір мезеттік шара емес, ол ұлттың болашаққа деген сенімі мен ұлттық құндылықтарға деген адалдығының көрінісі болды.
Осылайша, Түркістан әуежайында орын алған күймен көмкерілген көркем сәт – еліміздің ертеңі үшін жасап жатқан ең үлкен рухани тіректердің бірі. Бұл өнер кеші – болашаққа жол салған шырақ, көк аспанда тербелген ұлттық үн, саналарда жаңғырып, жүректерде мәңгі сақталатын тағылымды естелік. Домбырамен көмкерілген бұл бір сәт – мәңгілік ел болу жолындағы ұрпақ тәрбиесінің, рухани дамудың, ұлттық мұратқа деген шексіз сүйіспеншіліктің үнсіз жаршысы болып қала бермек.
