Ұлттық өнердің алтын діңгегіне айналған күй – қазақ халқының жан-дүниесін, болмыс-бітімін, мұң-мұқтажы мен қуанышын мың бір әуенмен өрнектейтін киелі құндылық. Осы ұлы өнерді ұлықтап, ұрпақ жадында жаңғырту мақсатында Түркістан қаласында ел аумағын қамтыған ауқымды шара – «Күй құдіреті» атты республикалық күйшілер байқауы өтті.
Күй – көне тарихтың тілі, бүгінгі ұрпақтың үні
Күй – қазақтың көкірек күйі, жанның жаңғырығы. Түркістандағы «Фараб» әмбебап ғылыми кітапханасының концерттік залында өткен байқау – тек өнер сайысы ғана емес, ол – халқымыздың сан ғасырлық рухани мұрасын дәріптеген өнердің үлкен думанына айналды. Еліміздің түкпір-түкпірінен келген 23 күйші өнер додасында бақ сынап, домбыраның қос ішегінен тарихты сыр ғып төкті. Байқау екі кезеңнен тұрды: алғашқы кезеңде Сүгір Әліұлы мен Төлеген Момбековтің жауһар күйлері орындалса, екінші кезеңде үміткерлер оркестр сүйемелдеуімен жеке орындау шеберлігін көрсетті.
Әр күй тартысында қатысушылардың орындаушылық техникасы ғана емес, күйдің мазмұнын терең ұғынуы, сахнадағы мәдениеті мен көрерменмен рухани байланыс орната білу қабілеті де сынға түсті.
Сарапшылар сөзі – сөздің салмағы
Өнер сайысының әділдігін мәдениетіміздің абыз тұлғалары – елімізге еңбегі сіңген күйші-ұстаздар, академиктер мен профессорлар бағалады. Қазылар алқасы құрамында Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Қазақ ұлттық өнер университетінің профессоры Жүзбай Жанғали, Т.Жүргенов атындағы өнер академиясының доценті, ҚР Мәдениет қайраткері, күйші-зерттеуші Әбуғазы Мұрат, ҚР Мәдениет қайраткері, Шымкент саз колледжінің ұлағатты ұстазы Марат Анашев, «Сүгір» атындағы ұлт-аспаптар оркестрінің дирижері, ҚР Мәдениет саласының үздігі Шыңғыс Исаев, Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының аға оқытушысы, ҚР Мәдениет саласының үздігі Салтанат Құдайбергенова сынды білікті мамандар болды.
Жеңімпаздар – ұлт рухының жаршысы
Қазылар алқасының бірауызды шешімімен байқаудың Бас жүлдесі Алматы облысынан келген Мейірбек Әзімбаевқа табысталды. Өнер мен шеберліктің үйлесімін терең көрсете білген жас күйшінің дарыны дүйім жұртты тәнті етті.
-
І орын – Орал өңірінен келген Назымбек Сатпановқа бұйырды.
-
ІІ орын – Астана қаласының намысын қорғаған Аяулым Асқарбаева мен Шымкенттік Нұрлыбек Тұрлыбай өзара бөлісті.
-
ІІІ орын – Қарағандыдан Сейілхан Сайлауов, Алматыдан Медет Жүнісбек және түркістандық Ғалымжан Жақсылық қанжығасына байлады.
Бұдан бөлек, үш қатысушы байқау дипломанты атанды. Сонымен қатар күй өнерінің дара тұлғалары – Төлеген Момбеков, Нұрғиса Тілендиев және Сүгір Әліұлы атындағы арнайы жүлделер өз иелерін тапты.
Ұлттық өнердің өрісі кеңейіп келеді
«Күй құдіреті» байқауының өткізілуіне Түркістан облысы әкімдігінің тікелей қолдауымен облыстық мәдениет басқармасы және мәдениет пен халық шығармашылығы орталығы мұрындық болды. Жыл сайын дәстүрлі түрде ұйымдастырылатын бұл байқау – ел руханиятына серпін беретін, мәдени мұраны ұлықтайтын, ұлы даланың үнін домбыра тілімен жеткізетін айтулы өнер алаңы.
Күй – халықтың үні, күйші – соның шежірешісі
Осы байқау арқылы Түркістан тағы бір мәрте руханият ордасы екенін дәлелдеді. Қос ішектен өрілген тарих тереңінен сыр шерткен күйшілердің өнері – тыңдаушы жүрегіне жетіп, ел рухын асқақтатты. Ұлттық өнерге деген іңкәрлік пен ұрпақ сабақтастығының тізбегі үзілмегені – ең үлкен жетістік. Күй – халық үні, ал сол үніне жан бітірген күйшілер – уақытпен үндескен шеберлер. Осы орайда «Күй құдіреті» байқауы – қазақтың киелі саз әлеміндегі текті өнердің тұғырын биіктеткен айтулы шара болып қалмақ.
